Mniszek lekarski (hindi dudahali), to jedna z tych roślin, która zarówno w Ajurwedzie, jak i zachodnich, naturalnych systemach medycznych, uważana jest niemal za panaceum. Lecznicze właściwości ma nie tylko korzeń, czy liście, ale także kwiaty. Ta wiosenna bylina powinna na stałe zagościć w naszym domowym zielniku, a dlaczego, przeczytaj poniżej.

Krótki opis mniszka lekarskiego

Mniszek lekarski to wieloletnia bylina z rodziny astrowatych (Taraxacum officinale), która kwitnie od kwietnia do czerwca, a nawet lipca. Przez niektórych ogrodników uznawana jest za chwast i zwalczana. Na szczęście coraz częściej docenia się właściwości lecznicze mniszka, a i ogrodnicy przekonują się, by zanim zastosować oprysk, zebrać kwiaty, liście i korzeń, ususzyć i wykorzystywać w celach prozdrowotnych.

Mniszek lekarski jest rośliną jadalną. W celach terapeutycznych wykorzystuje się jego kwiaty, liście, łodygi i korzenie. Liście można dodawać do wiosennych sałatek, a kwiaty parzyć lub przygotowywać z nich herbatę, wino lub nalewkę.

Mniszek lekarski w ujęciu ajurwedyjskim 

W tekstach ajurwedyjskich możemy znaleźć wzmianki o mniszku lekarskim i jego działaniu.

Charakterystyka

RASA – gorzki, słodki

WIRJA – wychładzający

WIPAKA (skutek po strawieniu) – ostry

Mniszek lekarski ma największy wpływ na układ trawienia i krążenia. Ma działanie oczyszczające krew i toksyny z wątroby, dlatego zalecany jest przy wszelkiego rodzaju detoksach i oczyszczaniu organizmu, zwłaszcza wiosną. Jego odtruwające właściwości przydadzą się również w przypadku zatrucia metalami ciężkimi. W takim przypadku należy jednak stosować synergiczne leczenie ziołami.

Z punktu widzenia Ajurwedy mniszek lekarski ma działanie balansujące doszę Pitta i Kapha. Osobom typu Vata odradza się nadmierne jego spożycie, ze względu na właściwości wychładzające i lekko wysuszające. Jeśli Vata ma ochotę na mniszkową herbatę, powinna pić ją sporadycznie lub w postaci mieszanki z innymi ziołami balansującymi Vatę.

Działanie mniszka lekarskiego

Mimo, że starożytne systemy medyczne już dawno rozpoznały i opisały działanie mniszka lekarskiego, istnieje dziś wiele badań naukowych, które potwierdzają jego dobroczynny wpływ na zdrowie.

Mniszek lekarski zaleca się w przypadku:

• Problemów z układem trawiennym,
• stanów zapalnych,
• oczyszczania organizmu z toksyn,
• chorobach węzłów chłonnych,
• trudno gojących się ran,
• insulinooporności i cukrzycy,
• wrzodach,
• kamicy żółciowej i nerkowej,
• żółtaczki,
• chorobach trzustki i śledziony,
• ropieniach płucnych,
• infekcjach dróg oddechowych,
• problemów z układem moczowym,
• reumatyzmu,
• zapaleniach gruczołu piersiowego,
• trądziku.

Wiele badań naukowych potwierdza powyższe zastosowania mniszka lekarskiego. Warto również wiedzieć, że np. korzeń mniszka lekarskiego składa się z 45% inuliny – polisacharydu o działaniu prebiotycznym, przeciwcukrzycowym, odchudzającym i obniżającym cholesterol. Przeciwcukrzycowe działanie mniszka lekarskiego było przedmiotem wielu badań naukowych.

Właściwości przeciwcukrzycowe mniszka lekarskiego przypisuje się bioaktywnym składnikom chemicznym; obejmują one kwas cykorowy, taraksasterol (TS), kwas chlorogenowy i laktony seskwiterpenowe. Mimo, że działanie przeciwcukrzycowe jest znane od tysiącleci, cieszy ogromnie, że naukowcy zachodni pracują nad przypieczętowaniem działania mniszka również w sferze nauki.

Jak przyjmować i przygotowywać leki z mniszka lekarskiego?

Korzeń mniszka lekarskiego – będzie miał działanie przeciwcukrzycowe, przeciwmiażdżycowe i odchudzające. Będzie wpływał również na prawidłową prace układu trawienne w obszarze trzustki i śledziony. Można spożywać do 8 g dziennie w postaci proszku. Można również przygotować wywar z korzenia mniszka lekarskiego parząc 2 razy dziennie po 4 g korzenia przez 20 minut.

Liście mniszka lekarskiego – będą oddziaływały głównie na prawidłową pracę wątroby i pęcherzyka żółciowego. Mają właściwości przeciwnowotworowe – przyczyniają się do likwidacji komórek rakowych. Dodatkowo będą wykazywały działanie obniżające cholesterol oraz łagodzące stany zapalne skóry (trądzik, wysypka). Można pić z nich świeżo wyciśnięty sok lub spożywać jako dodatek do sałatki w ilości do 20 g dziennie.

Kwiaty mniszka lekarskiego – mają podobne działanie do liści, jednak wykazują większe właściwości żółciopędne i wspomagające i łagodzące przebieg żółtaczki. Napar lub nalewkę z kwiatów stosuje się w stanach niewydolności nerek, a także w przypadku problemów z układem oddechowym. Przepis na nalewkę z mniszka zamieszczam poniżej.

Przeciwskazania

Osoby słabe kondycyjnie, wychłodzone i z niedowagą nie powinny stosować mniszka lekarskiego. Badania nad toksycznością rośliny wykazały, że jest ona całkowicie bezpieczna. Kobiety w ciąży i karmiące również mogą przyjmować mniszek lekarski, zwłaszcza pod koniec ciąży i po porodzie, kiedy widoczne jest działanie zwiększające laktację.

Przepis na nalewkę z mniszka lekarskiego

Nalewka z mniszka lekarskiego przeznaczona jest do stosowania na takie dolegliwości jak:

• wysoki poziom glukozy we krwi,
• wysoki poziom cholesterolu,
• niewydolność nerek,
• kamica żółciowa i nerkowa.

Przepis

80 g płatków mniszka lekarskiego

0,5 l wódki

1 duża cytryna

0,5 litra wody

150 g miodu

• Około 300 gram kwiatów mniszka z główkami oskubać i pozostawić same, żółte płatki, tak aby wyszło 60-80 g.
• Oskubane kwiaty rozłożyć na kilka godzin na papierze, a następnie wsypać do wyparzonego, czystego i suchego słoika.
• Zalać 500 ml wódki 40 % i pozostawić na 14 dni. Nie musi stać w ciemnym miejscu.
• Po tym czasie przecedzić płyn przez gazę do czystego naczynia.
• Zagotować wodę, wystudzić do temperatury 40 stopni. Dodać pokrojoną, wyparzoną cytrynę oraz miód. Porządnie wymieszać. Zostawić na kilka godzin pod przykryciem.
• Przecedzić przez gazę syrop i połączyć z przecedzoną nalewką, wymieszać, przelać do butelek.
• W ciemnym miejscu może stać do 2 lat.

Nalewkę spożywać w razie potrzeby w ilości 2 łyżek stołowych 2 razy dziennie przez 2 tygodnie.

Masz pytania? Napisz do mnie!

Z cyklu wiosenny zielnik polecam również artykuł o pokrzywie, kliknij tutaj.

Z miłością,

Kasia.

Źródła: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5553762/